Kind met Inktvlekken
Kind met Inktvlekken is het expoproject 2023 voor Rock Paper Pencil. Op vraag van Musea Turnhout ontwikkelenden we samen met hen een ongezien streetartparcours met tien imposante muurschilderingen om de wereld van Senne tot leven te brengen.
HET VERHAAL
Het is 1892. Senne is 11 jaar en een fabriekskind. Hij werkt, net als veel kinderen, in één van de Turnhoutse drukkerijen. Het werk is hard en zwaar, de dagen duren lang. De inkt van de machines kleeft onafwisbaar op zijn kleren, handen en huid. Op wat een gewone werkdag moest worden, zet Senne ongewild een reeks gebeurtenissen in gang, met grote gevolgen …
Kind met inktvlekken is een verhaal over uitbuiting en onrecht, maar ook over verzet, moed en de wil om de loop van de geschiedenis te veranderen. Turnhout beleefde in de negentiende eeuw haar hoogdagen als industriestad. Met de stad van nu als decor neemt Kind met inktvlekken je terug mee naar deze bewogen periode.
Tien imposante muurschilderingen brengen de wereld van Senne tot leven in een ongezien streetartparcours. Je kunt het parcours doorlopen met een gids of audiogids. De rondleiding is voornamelijk afgestemd op volwassenen. Voor kinderen zijn extra opdrachten voorzien in het pakket.
EERSTE STAPPEN
De teksten voor het verhaal werden geschreven door Paul Govaerts, de illustraties zijn van de hand van stripauteur Dido Drachman. Samen verdiepten ze zich in de Turnhoutse geschiedenis: hoe woonden arbeiders in die tijd? Wat droegen ze tijdens het werk? Hoe ging het er in de fabrieken aan toe? Hoe zag de Grote Markt van Turnhout eruit in 1892? Langzaam kregen Senne en zijn familie, mevrouw Dessauer, de fabriek en de verhalen vorm in onze hoofden. En toen stuurde Dido de eerste schetsen van Senne. Het hele team achter Kind met Inktvlekken was meteen gewonnen voor de kleine jongen met het donkere haar, de grote pet en de flaporen.
ACHTER DE SCHERMEN
Achter de schermen werd er hard doorgewerkt: Dido zat aan de tekentafel met aquarelverf, inkt, stiften en potloden. Bij de musea werkte met aan het hele promotiemateriaal, eigenaars van panden werden opgebeld, een aanbesteding werd opgesteld voor het uitvoeren van de muren... Er werden vergadering bij elkaar geroepen om partners van Toerisme en andere stadsdiensten in te lichten. Kortom, Turnhout ging ook naarstig aan de slag.
Wij gingen Dido een bezoekje brengen in Amsterdam, samen met de marketingverantwoordelijke van de musea. We kregen een hele hoop illustraties te kijken waaraan Dido had gewerkt (en een blik op haar tekentafel - waar we vanuit Rock Paper Pencil altijd nieuwsgierig naar zijn). En in ruil kreeg die de hele presentatie en het ambitieuze promotieluik te horen.
VAN PAPIER...
Treepack werd aan boord gehaald voor het uitvoeren van de schilderwerken en Paul had intussen het verhaal van Senne bijna helemaal af. Dido kon dus beginnen nadenken over de concepten voor de muren zelf. Zeven van de muren zouden naar hun ontwerpen worden uitgevoerd, gebaseerd op het historische verhaal Paul. De belangrijkste scènes werden uitgewerkt in kleurrijke schetsen die de personages tot leven brachten in de fabriek, bij hen thuis of elders in de stad. Dido heeft een grote belangstelling voor geschiedenis en kleedde mevrouw Dessauer dan ook in de chique mode van het Belgische koningshuis uit die tijd: een voorname vrouw als Josepha Dessauer keek ongetwijfeld naar hun outfits als ze voor zichzelf een jurk liet ontwerpen. Senne had minder geluk, die moest het gewoon doen met de plunje van kindarbeiders uit 1892. En dus dook Dido de Brepols-archieven in om na te gaan wat die dan wel precies droegen.
De drie andere muren van Kind met Inktvlekken werden ontworpen als hedendaagse reflecties op thema's als kind-zijn en samenhorigheid door Treepack en Zésar Bahamonte. Voor de typografische muur in de Baron Frans du Fourstraat werd er inspiratie gezocht bij input van de leerlingen van het Heilig Graf zelf. De muur aan de vaart met de handen verbeeldt "de handen in elkaar slaan" en steun zoeken bij elkaar, ongeacht kleur en achtergrond. En Zésar Bahamonte brengt met zijn enorme muur aan de Panorama Zomerbar de vrouwen in beeld, moeders, dochters, zussen, die in het leven van Senne belangrijk zijn, maar die in het verhaal van de geschiedenis vaak naar de achtergrond verdwijnen.
... NAAR MUUR
Vanaf mei 2023 verschenen er in Turnhout afgeplakte muren. Witgekalkte stukken ondergrond. Grote kraanconstructies. De stad begon te gonzen van de geruchten over het nieuwe project van de Turnhoutse musea, Kind met Inktvlekken. Met kunstenaars uit Nederland, België, Spanje, Rusland en Uruguay kreeg het plaatselijke verhaal van Senne een internationaal tintje!
Tegelijkertijd werden gidsen opgeleid om bezoekers een niet-standaard-gidsbeurt aan te bieden doorheen de stad. Stijn Van Opstal studeerde de teksten in voor de audioguide waarmee bezoekers de wandeling op eigen houtje kunnen maken. Ook de brochure voor de wandeling kreeg vorm, als replica van een oude editie van De Kempenaar, inclusief een mannenkensblad dat Dido speciaal voor de gelegeheid tekende. Hoe je deze gidsen, audiogids en/of brochure kunt boeken of bemachtigen, lees je hier.
DE GEBOORTE VAN SENNE
Dinsdagavond 4 juli 2023 werd het streetartverhaal Kind met inktvlekken eindelijk officieel voorgesteld aan genodigden en de pers, na maanden voorbereiding. De regen werd getrotseerd, speeches werden gebracht én de allereerste gegidste wandelingen vonden plaats. Componist Benjamin Boutreur (El Tattoo del Tigre) schreef de muziek voor Kind met Inktvlekken dat op de openingsavond werd uitgevoerd door het harmonieorkest De Xaverianen.
